Avrupa basketbolunda en prestijli kupa olan Euroleague, bu hafta ara veriyor. Eurocup’ta da Top 16 sona erdi ve çeyrek final maçları, Mart ayında başlayacak. FIBA organizasyonu Şampiyonlar Ligi’nde de ilk tur sona erdi ve Beşiktaş ile Banvit’in de yer aldığı son 16 turu eşleşmeleri, yine Mart ayında oynanacak. FIBA Europe Cup’ta da durum aynı şekilde. Erkekler Avrupa basketbolu takviminde bu hafta yaşanacak bu sessizlikten faydalanarak hem uluslararası kupalara hem de liglere bir göz atalım ve Avrupa Basketbolu son durumu nedir, değerlendirelim istedik. Buyurun, basketbol yazımıza.
Beyefendiler ve Diğerleri – Avrupa Liglerinin Elitleri
Öncelikle yazının başında da söylediğimiz gibi FIBA dışı bir organizasyon olarak yoluna devam eden ULEB’in kupaları ( daha sonra FIBA ile anlaşarak bu kupalarda birlik oldular ve statü sürekli değişti) Euroleague ve EuroCup, Avrupa basketbolunda uluslararası kupalar arasında en prestijli olma konumunu devam ettiriyor. Bunun temel sebebi ise Euroleague’de oynayan takımların gücü, kalitesi ve kendi liglerindeki dominasyonları. Kendine ait bir ülke/ kulüp puanlama sistemi olan ve ULEB’in her sezon açıkladığı 16 takımla oynanan Euroleague’de yer alan takımların, kendi liglerindeki durumlarına bakalım öncelikle.
Rusya VTB Ligi – CSKA Moskova, Khimki
Rusya’nın zirve takımı CSKA Moskova, VTB Promo Lig’de son 7 sezonun şampiyonu ve bu sezon da şu ana kadar oynadığı 17 maçın 16’sını kazanarak (bu maçları da en az 10 – 15 sayı farkla kazanıyor) lider durumda bulunurken ikinci sırada CSKA’nın 7 sezon önce şampiyon olamadığı sezonun şampiyonu Khimki Moskova var. Unics Kazan ile aynı puandalar. Rusya ve çevresindeki Kazakistan, Estonya gibi ülkelerin de dahil olduğu VTB Promo Ligi’nde bir CSKA Moskova var sonra da Khimki ve diğerleri. Zamanında Lokomotiv Kuban ve Unics Kazan’ın da Euroleague’de boy göstermişliği hatta Final – Four oynamışlığı ( Fenerbahçe’nin ilk Final Four’unda Lokomotiv Kuban) var ama şu anda aradaki fark, fersah fersah artmış durumda.
Yunanistan Basket League – Olympiakos, Panathinaikos
Adlarını sanki bir tekerlemenin ayrılmaz parçasıymışçasına ezberlediğimiz Olympiakos ve Panathinaikos da basketbolun 1 numaralı spor olduğu Yunanistan’da biz ve diğerleri şeklinde konumlanan iki ezeli rakip. Bu sezon 16 maçta 15’er galibiyetle zirvede yer alan ikilinin ardından 11 galibiyetle Peristeri geliyor. Elbette, PAOK, AEK, Aris, Panionios gibi takımların da isimlerini hep duyduk, duyuyoruz ama her zaman bu iki kulüp abi olarak kaldılar ve Eurolegue’de de Yunanistan adına hep bu iki takım var. Ligde AEK Atina, 16 sezon önce şampiyon olmuştu ve daha sonraki 16 sezonda 13 kez Panathinaikos ve 3 kez de Olympiakos mutlu sona ulaştı. Aradaki fark çok büyük ve büyümeye de devam ediyor.
İspanya Ligi ACB – Real Madrid, Barcelona, Baskonia
Şimdi diyeceksiniz ki hiç anlatmayın zaten futbolda da bu iki takım var. Doğru, hatta basketboldaki durum oradan daha bile iyi; araya Valencia, Baskonia, Malaga, Joventut ( bir zamanlar) filan girebiliyor. Ancak ne var ki sonuç, çok da değişmiyor. Barça ve Real’i dışarı çıkarırsan gerisi laf-ı güzaf gibi kalıyor. Şu anda Barcelona lider ve arkasından Baskonia ile Real Madrid geliyor. Geçen sezon ise Real Madrid, elini kolunu sallayarak şampiyon olmuştu. Şimdi sonunda eğer “Baskonia var işte” derseniz, o da zaten Euroleague’de oynuyor. Uzun süredir Euroleague’e en çok takım veren ülke de İspanya. Ayrıca ULEB’in merkezi de Barcelona’da yer alıyor.
İtalya Lega A – AX Milano
1990’lı yıllarda, tıpkı futbolda olduğu gibi Avrupa basketbolunda da başat ülkelerden olan İtalya; Kinder Bologna, Benetton, Teamsystem Bologna gibi takımların üst seviye başarılarının ardından düşüşe geçti. Bir süre Siena’nın uzun egemenliğinin ardından son zamanlarda yalnızca Milano kaldı. Uzun zamandır ülkenin Euroleague’deki tek temsilcisi olan AX Milano, son 5 sezonda 3 kez şampiyon oldu. Şu anda da 19 maçta 16 galibiyetle zirvede ve onu 13 galibiyetle bir önceki sezonun şampiyonu Venezia izliyor.
Türkiye Basketbol Süper Ligi – Fenerbahçe, Anadolu Efes, Darüşşafaka
Önce Efes Pilsen vardı. Bir dönem Nasaş, çok iyi bir takım kurdu ve derken o Nasaş bir gün Ülkerspor oldu. Efes Pilsen ve Ülkerspor, Avrupa Ligi ve sonrasında Euroleague’in tepe takımları konumuna geldiler. 2000’lerin başında Ülker ile Fenerbahçe birleşip Fenerbahçe Ülker oldular, derken Efes Pilsen de Anadolu Efes olarak zorunluluktan isim değiştirdi. Bugün ise Fenerbahçe ( Beko) ve Anadolu Efes’in dominasyonunda bazen Darüşşafaka bazen Galatasaray kimi zaman Beşiktaş, Karşıyaka ya da Banvit’in kendisini gösterdiği bir ligimiz var. Galatasaray ve Daçka’nın Eurocup şampiyonluğu ile Banvit’in FIBA Şampiyonlar Ligi finali oynamışlığı var. Ama Fenerbahçe ile Efes’in attığı fark büyük. Yine de diğer liglere nazaran daha umut vaat eden bir ligimiz var ama bu iki takım Euroleague’de oynuyorsa en prestijli lig orası demek için yeterli.
Avrupa Basketbolu’nda Kriz Var mı?
Bu sorunun cevabını vermek elbette zor ama genel olarak bir para sıkıntısından söz etmek mümkün. Yani şu anda Euroleague’deki elit takımların yarattığı atmosfer ile yarışma ortamı, net olarak Avrupa basketbolunun vitrinini oluşturuyor. Öte yandan; Çekya, Polonya, Ukrayna, Letonya hatta İngiltere, Belçika, Hollanda gibi ülkelerde de bir yükseliş ile istek var. Hem NBA motivasyonu hem de uluslararası turnuva bolluğu, şu anda yetenek havuzunun kullanımını işler kılıyor ama sponsorlar olmasa durum kötü. Uzun süredir Euroleague’de takımı olmayan Fransa, yeniden yükseliş sinyali veren İtalya ve gerçekten en üst seviyeye oturan Türkiye, işini ciddiye alan Almanya ( uzun süredir Euroleague’de varlar); İspanya, Yunanistan, Rusya, Sırbistan gibi baş aktörlerin yanında kıta basketbolunu güçlendiren etmenler. Geçenlerde Luka Donciç, ” NBA’de skor yapmak, Avrupa’dan daha kolay” demiş. Bu da önemli bir demeç. Yani, hem bir yandan alttan gelen dip dalga hem de üst yapıda çok pahalı bir elitizm ve dominasyon. Bunu en iyi dengeleyecek ve basketbolun kurumsal bir şekilde kitlelere yayılmasını sağlayacak olanlar ise öncelikle ULEB ile FIBA olmak üzere tüm ülke federasyonları. Yoksa, parayı veren düdüğü çalmaya devam edecek.
